تاثیرات توافق هسته ای بر ژئوپلتیک جنوب آسیا - وبلاگ پتول

به گزارش وبلاگ پتول، واشنگتن تایمز طی گزارشی نوشت: موافقتنامه ای که در ماه جاری میلادی بین ایران و هند برای توسعه بندری در دریای عمان به امضا رسید، نشان می دهد توافق هسته ای روندهای ژئوپلتیک در آسیای جنوبی را تحت تاثیر قرار داده است.

به گزارش وبلاگ پتول به نقل از واشنگتن تایمز، موافقتنامه ای که در ماه جاری میلادی بین ایران و هند برای توسعه بندری در دریای عمان به امضا رسید، نشان می دهد که توافق هسته ای تابستان گذشته روندهای ژئوپلتیک در آسیای جنوبی را تحت تاثیر قرار داده و دهلی نو به دنبال افزایش نفوذ خود در افغانستان، دور زدن رقیب خود پاکستان و به چالش کشیدن رجحان چین در منطقه است.

حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، نارندرا مودی، نخست وزیر هند و اشرف غنی احمد زی، رئیس جمهوری افغانستان هفته گذشته گرد هم آمدند تا موافقتنامه چابهار را امضا نمایند. در این گردهم آیی، مودی وعده سرمایه گذاری جند میلیارد دلاری برای توسعه بندر چابهار و یاری به ایجاد یک منطقه آزاد تجاری در مرز ایران و افغانستان را داد.

انتشار خبرهای این توافق، واکنش های محتاطانه ای را در میان بعضی محافل در واشنگتن برانگیخته و این نگرانی را به وجود آورده که کاهش فشارها بر ایران پس از توافق هسته ای، ممکن است راه را برای نزدیک شدن یکی از متحدان کلیدی واشنگتن به ایران، دشمن اصلی آمریکا در منطقه هموار نموده باشد.

اما اکثر کارشناسان مسائل جنوب آسیا معتقدند، دهلی نو همچنان متعهد به همکاری های امنیتی خود با آمریکاست و تعامل این کشور با ایران عمدتا ناشی از تمایل هندی ها برای گگرددن یک ارتباط وسیع تجاری بین صنایع هند و کشورهای محصور در خشکی آسیای میانه بدون عبور از خاک پاکستان است.

بندر چابهار ایران، در بخش شمالی دریای عمان واقع شده که کمتر از 600 مایل با ایالت گجرات هند، که آقای مودی قبل از رسیدن به نخست وزیری، به مدت بیش از یک دهه سروزیر آن بوده، فاصله دارد.

این توافق که به دلایل سیاسی مدت ها معطل مانده بود، دارای تبعات مالی، دیپلماتیک و امنیتی بسیاری برای کشورهای منطقه و فراتر از آن است.

تانوی مادان، رئیس پروژه هند در موسسه بروکینگز در واشنگتن می گوید: این پروژه به تضمین دسترسی ترانزیتی کالاهای هندی به افغانستان و احتمالا آسیای میانه به وسیله ایران مربوط می گردد.

وی اضافه کرد: هندی ها سال ها کوشش نموده اند چنین دسترسی ترانزیتی ای را به وسیله پاکستان به دست آورند، اما به این نتیجه رسیده اند که این اتفاق رخ نخواهد داد و آنها باید از جهتی دیگر به این بازارها راه پیدا نمایند.

هند همچنین این قرارداد را به مثابه مشارکت احتمالی در ثبات آینده افغانستان می بیند. وی اضافه کرد، دهلی نو می خواهد اطمینان حاصل کند که افغانستان گزینه های دیگری به جز پاکستان برای دسترسی به دریا دارد.

به گفته وی، سوال اصلی این است که آیا این زمینه در آینده ای نزدیک به وسیله پروژه چابهار فراهم خواهد شد یا نه.

دهلی نو اولین بار در سال 2003 قول همکاری در توسعه این بندر را به ایران داد. اما این پروژه به دلیل مسائل بروکراسی از سوی هر دو کشور برای سال ها معطل ماند و سپس به دلیل تحریم های هسته ای علیه ایران از جهت خود خارج شد.

مودی وعده داده که 500 میلیون دلار برای توسعه تاسیسات این بندر اختصاص دهد. وی همچنین گفته، هند در سال های آینده برای ایجاد منطقه آزاد تجاری چابهار و خطوط ریلی ای که به سمت شمال ایران کشیده خواهد شد، حدود 16 میلیارد دلار هزینه خواهد نمود.

برای دهلی نو، تعمیق روابط با تهران همچنین می تواند به معنای دسترسی آسان تر به نفت و گاز ایران باشد.

218