ارتباط بین سواد رسانه ای و تردید در تزریق واکسن کرونا - وبلاگ پتول

به گزارش وبلاگ پتول، خبرنگاران/قزوین نماینده انجمن سواد رسانه ای در استان قزوین گفت: افزایش سواد رسانه ای و اجرای برنامه آموزشی به منظور افزایش سواد سلامت افراد تا حد زیادی می تواند تردید مردم نسبت به تزریق واکسن را کاهش دهد؛ بنابراین می توان گفت بعضی براثر باور اخبار غلط، جان خود را از دست می دهند؛ لذا باید دید چه ارتباطی بین سواد رسانه ای و تردید در تزریق واکسن وجود دارد.

آرزو یارکه سلخوری در گفت وگو با وبلاگ پتول با اشاره به عدم تمایل بعضی از افراد به تزریق واکسن، توضیح داد: علی رغم اینکه با آغاز واکسیناسیون اندازه ابتلا و فوت براثر کرونا با کاهش روبه رو شده است همچنان بعضی از افراد تمایلی به انجام واکسیناسیون ندارند، طبق گفته وزیر بهداشت بیش از 85 درصد از بیمارانی که در این دوران جان خود را از دست می دهند واکسن کرونا تزریق ننموده اند، نگرانی موج ششم نیز به خاطر افرادی است که واکسینه نشده اند.

وی اضافه کرد: تردید در واکسیناسیون باعث می شود بعضی از افراد به کرونا مبتلا شوند و جانشان را از دست بدهند، تزریق واکسن کرونا برای ایجاد مصونیت گروهی و جلوگیری از توسعه همه گیری لازم است، بااین حال تردید بعضی از افراد در دریافت واکسن باعث ایجاد پیک ششم در بعضی از استان های کشور شده است.

نماینده انجمن سواد رسانه ای در استان قزوین اظهار کرد: افزایش سواد رسانه ای و اجرای برنامه آموزشی به منظور افزایش سواد سلامت افراد تا حد زیادی می تواند تردید مردم نسبت به تزریق واکسن را کاهش و نگرش پذیرش را ارتقا دهد؛ می توان گفت بعضی از افراد در اثر ابتلا به کرونا فوت می نمایند و بعضی براثر باور اخبار غلط است که جان خود را از دست می دهند؛ باید دید چه ارتباطی بین سواد رسانه ای و تردید در تزریق واکسن وجود دارد.

وی گفت: با توجه به تجربیات گذشته در مقابله با فلج اطفال، آبله، هاری و سایر بیماری های واگیردار، واکسیناسیون مؤثرترین و ارزان ترین روش برای تقویت ایمنی در نظر گرفته شده است اما در حوزه واکسن کرونا شاهد اطلاعات غلط و اخبار ضدونقیضی در سطح رسانه ها و شبکه های اجتماعی هستیم که باعث ایجاد تردید در تزریق واکسن می شود.

یارکه سلخوری بیان نمود: عدم تمایل به تزریق واکسن فقط به کشور ما برنمی شود بلکه در کشورهای مختلف نیز شاهد این امر هستیم، تردید در تزریق واکسن تحت تأثیر عوامل پیچیده زمینه ای، عوامل فردی و گروهی واقع شده است اما نمی توان نسبت به رسانه و فضاسازی های رسانه ای انجام شده در این خصوص بی تفاوت بود، گاهی بعضی از رسانه ها و صفحات موجود در شبکه های اجتماعی به علت منافع شخصی، سیاسی، مذهبی و تجاری شایعاتی را در خصوص عوارض تزریق واکسن منتشر می نمایند که به تبع آن ها بعضی از افراد نسبت به تزریق واکسن تردید پیدا می نمایند.

وی یادآور شد: گاهی بعضی رسانه ها اطلاعات غلطی را بدون قصد منتشر می نمایند برای مثال خبری در خصوص تأثیر واکسن بر واریانت ها منتشر می شود که در ساعاتی بعد این خبر رد می شود یا خبر را تغییر می دهند، گاهی نیز بعضی از رسانه هایی که مستقل نیستند به صورت عمدی و با توجه به منافع خود، اخباری را تبلیغ و مقالات علمی را به نفع خود و به گونه ای در کنار هم قرار می دهند که تشخیص درست یا غلط بودن آن کار راحتی نیست.

نماینده انجمن سواد رسانه ای در استان قزوین یادآور شد: در بعضی مواقع نیز افرادی با چهره موجه علمی به وسیله شبکه های مجازی، دارویی را معجزه آسا تبلیغ یا در خصوص عوارض واکسن زدن مواردی را مطرح می نمایند که جامعه ما این سخنان را به اعتبار پزشک بودن فرد گوینده باور می نماید مانند خبر مربوط به ارتباط تزریق واکسن و آهن ربایی شدن افراد که به سرعت مورد انتشار و پذیرش نهاده شد.

وی گفت: اگرچه در دوران کرونا علم در حال پیشرفت است و هنوز نظر قطعی در خصوص واکسن مطرح نشده است اما با ارتقاء سواد رسانه ای و در پی آن ارتقاء سواد سلامت مردم می توان اندازه رفتارهای ناسالم و باورپذیری بدون پایه و اساس را کاهش داد، اغلب افرادی که اخبار جعلی و شایعات را باور می نمایند افرادی هستند که نسبت به تزریق واکسن تردید دارند.

یارکه سلخوری اظهار کرد: اگرچه رابطه قطعی بین سواد رسانه و عدم تزریق واکسن یافت نشده است اما می توان گفت یکی از عواملی که مانع از تزریق واکسن می شود استرس و ترس از واکسن است که یکی از ریشه های آن نهاده شدن در معرض اطلاعات و اخبار نادرست و غلط است.

وی تأکید کرد: در طول تاریخ همزمان با شیوع بیماری های نو و در پی آن واکسیناسیون سراسری، همیشه تأخیر در پذیرش یا رد واکسن باوجود خدمات واکسیناسیون وجود داشته است اما ظهور رسانه های اجتماعی فرصتی بی سابقه برای تقویت و انتشار پیغام های ضد واکسیناسیون کرونا ارائه نموده است، درواقع از زمان ظهور شبکه های اجتماعی علاوه بر سرعت انتشار پیغام، شاهد شکل گیری کمپین و جوامع مختلف نیز هستیم.

نماینده انجمن سواد رسانه ای در استان قزوین بیان نمود: در دوران کرونا ما شاهد اینفودمیک هستیم، اینفودمیک به شرایطی گفته می شود که اطلاعات وسیعی در خصوص یک مسئله منتشر می شود، این وسعت اطلاعات، پیدا کردن راهکار برای آن مشکل را سخت می سازد و انتشار اطلاعات نادرست و شایعات مانع پاسخگویی راهکارهای مؤثر سلامتی شده و بعلاوه باعث ایجاد نوعی سردرگمی و عدم اطمینان در بین مردم می شود.

وی اظهار کرد: اغلب افرادی که تمایلی به تزریق واکسن کرونا ندارند در رسانه های اجتماعی با پیغام های منفی در خصوص واکسیناسیون روبرو می شوند، ارزیابی اندازه تحت تأثیر نهاده شدن در معرض چنین پیغام هایی بر نظرات مردم سخت است اما حتی یک اثر کوچک می تواند معنی دار باشد.

وی گفت: بخش اعظم مردم نسبت به اهمیت واکسن متقاعد شده اند و اقلیتی از مردم نیز مخالفان سرسخت واکسیناسیون هستند که بعید است نظر خود را تغییر دهند، در این میان گروه دیگری وجود دارند که نسبت به تزریق واکسن تردید دارند این دسته از افراد می توانند در برابر پیغام های ضد واکسن آسیب پذیر باشند.

سلخوری اظهار کرد: رسانه های سنتی قبلاً به عنوان نیروی تعدیل نماینده عمل می کردند و اطلاعات علمی را هرچند ناقص، فیلتر و برای مخاطبان خود آنالیز می کردند اما امروزه رسانه های اجتماعی موظف نیستند به کاربران بگویند اطلاعاتی که منتشر می نمایند از کجا آمده است بنابراین منابع غیر معتبر شبیه منابع معتبر به نظر می رسند.

وی یادآور شد: ما باید بر روی ارائه مهارت ها و آموزش سواد رسانه ای به مردم کارکنیم تا آن ها بتوانند دریابند که کدام منابع اطلاعات معتبر هستند؛ ساده ترین راه تشخیص اخبار جعلی آنالیز منبع خبر است درواقع باید آنالیز کرد که آیا این منبع معتبر و قابل استناد است یا خیر، توجه به نحوه نگارش خبر نیز می تواند یاری نماینده باشد عموماً اخبار جعلی دارای غلط های نگارشی هستند و از طرفی شاهد اغراق و بزرگ نمایی در این اخبار هستیم.

نماینده انجمن سواد رسانه ای در استان قزوین بیان نمود: برخورد با اطلاعات غلط بسیار فرق دارد در بعضی موارد شاهد ارائه اطلاعات نادرست هستیم، مانند پست هایی که ادعا می نمایند بعد از تزریق واکسن مادر باردار، نوزادان فوت یا دچار معلولیت شدید شده اند یا درنتیجه واکسیناسیون دچار اوتیسم شده اند، مقابله با این پست ها سختتر است، اطلاعات غلط نیازمند پاسخ نهادی است باید بتوانیم بفهمیم که اطلاعات غلط از کجا می آید و اقدامات مناسب را انجام دهیم چراکه مسائل با خطر ایجاد معادل سازی کاذب پیچیده تر می شود.

وی یادآور شد: اطلاعات غلط در خصوص موضوعات مرتبط با سلامت تهدیدی برای سلامت عمومی است. در خصوص کرونا نیز اخبار جعلی از ابتدای همه گیری به طور گسترده ای در حال گردش است، سردرگمی ناشی از انبوهی از اخبار در رسانه ها می تواند اطلاعات غلط و عدم اعتماد به شواهد علمی را ایجاد کند، به ویژه در شرایطی که مردم در پی پاسخ های فوری و اطمینان بخش در خصوص کرونا هستند.

سلخوری یادآور شد: عوامل مختلفی می تواند در پذیرش اخبار جعلی مربوط به کرونا تأثیرگذار باشد که می توان به اعتماد کمتر به علم و دانشمندان، اعتماد کمتر به روزنامه نگاران و رسانه های جریان اصلی، اعتماد کمتر به دولت و بعلاوه نقش ایدئولوژی سیاسی به ویژه محافظه کاری در خصوص اطلاعات دقیق واکسن اشاره نمود.

وی با اشاره به راه های شناخت اخبار جعلی بیان نمود: تشخیص این که به کدام منابع اطلاعاتی می توان اعتماد کرد سخت است، قبل از آنالیز اطلاعات واکسن در اینترنت، آنالیز کنید که این اطلاعات از یک منبع معتبر که به طور منظم به روز می شود منتشرشده است یا خیر، اخباری مانند اینکه بعد از تزریق واکسن کرونا نابارور می شوید نمونه اخبار جعلی است که نه تنها هیچ مدرکی مبنی بر اینکه واکسن ها باعث ایجاد مسائل باروری در مردان یا زنان می شوند وجود ندارد، بلکه کارشناسان می گویند هیچ راه واقع بینانه ای نیز در این خصوص وجود ندارد.

نماینده انجمن سواد رسانه ای در استان قزوین بیان نمود: بعلاوه یکی دیگر از اخبار جعلی مربوط به واکسن مربوط به تئوری توطئه است با این مضمون که واکسن کووید-19 می تواند جمعیت انسانی را رصد نموده و دنیا را تحت کنترل خود درآورد یا این که واکسن کووید-19 حاوی ریزتراشه ای است که به وسیله آن داده های بیومتریک جمع آوری می شود و کسب وکارهای بزرگ می توانند با استفاده از شبکه های G5 سیگنال هایی را به تراشه ها ارسال نمایند و درنتیجه بشریت را کنترل نمایند و تئوری توطئه دیگر این است که واکسیناسیون علیه کووید-19 با هدف اصلاح ژنتیکی انسان ها انجام شده است.

وی گفت: گاهی احساس می شود اطلاعات نادرست سریع تر از ویروس پخش و در اذهان به عنوان اخبار درست مطرح می شود، شایعات ممکن است به صورت آفلاین نیز منتشر شوند، به عنوان مثال، دهان به دهان و گوش دادن اجتماعی می تواند برای ردیابی پیغام های آفلاین مورداستفاده قرار گیرد. توصیه می شود که افراد حقایق را با خانواده و دوستان خود آنالیز نمایند.

یارکه سلخوری یادآور شد: در روبروه با اخبار مربوط به واکسن کرونا توجه کنید که تیترها فقط می توانند بخشی از خبر یا مقاله را به ما بگویند بنابراین برای آنالیز صحت آن باید مقاله یا خبر را کامل بخوانیم، بعلاوه باید توجه کنید خبر را چه کسی نوشته و در اخبار درست غالباً نام منبع معتبر ذکر شده است.

وی اظهار کرد: خبر ساختگی منبع دروغین، نشانی اینترنتی ساختگی، عنوان کلی غیرقابل پیگیری اغلب با استناد به مطالب مشابه غلط انداز دیگر مطرح می شود، حتماً به تاریخ انتشار خبر دقت کنید اگر به کلمه های خبر فوری در خبر برمی خورید بیشتر دقت کنید زیرا احتمال ساختگی بودن یا تبلیغاتی بودن آن بیشتر است.

نماینده انجمن سواد رسانه ای در استان قزوین بیان نمود: خبر ساختگی مثل همهٔ تبلیغات دیگر برای برانگیختن احساس شما طراحی شده است پس اگر با خواندن خبری بسیار ناراحت شدید، دِرَنگ کنید و نفس عمیقی بکشید. ادعایی که در خبر وجود دارد را دست کم در سه خبرگزاری و یا رسانهٔ معتبر تحقیق کنید و سپس تصمیم بگیرید که خبر را ساختگی یا واقعی به حساب آورید و هر مطلبی را به اشتراک نگذارید مگر اینکه نسبت به صحت آن اطمینان کامل داشته باشید.

وی تأکید کرد: یکی از اصلی ترین راه های مقابله با این اخبار ارتقاء سواد رسانه ای است، از طرف دیگر وزارت بهداشت و دولت باید در ارائه آخرین اطلاعات در خصوص واکسن های کووید-19 پیشروتر باشند، نگرانی های عمومی باید به وسیله مسئولان وزارت بهداشت رسیدگی و خط یاری ارتباطی ایجاد شود تا مردم بتوانند ترس و تردید خود را در خصوص واکسن شرح دهند و بینشی در خصوص شرایط به دست آورند. تنها با کوشش مشترک دولت، سیاست گذاران، وزارت بهداشت، پزشکان، دانشمندان، محققان، رسانه ها و درنهایت شهروندان است که می توانیم از این همه گیری جان سالم به درببریم.