سیاست گذار و درک نادرست از محدودیت ها و مسئولیت ها - وبلاگ پتول

به گزارش وبلاگ پتول، بهترین تعبیر برای توصیف سیاست گذاری اقتصادی در کشور ما سیاست گذاری بچگانه است. این اطلاق به هیچ عنوان بابت تخفیف و تحقیر نیست! بلکه اشاره به مشابهتی عجیب و البته هولناک دارد.

بچه ها محدودیت های دنیای واقعی را درک نمی کنند و می خواهند همیشه، همه چیزهایی که به نظرشان خوب می آید را با هم داشته باشند. تصور درستی از محدودیت زمان، محدودیت منابع مادی و البته محدودیت ناشی از انتخاب ها، ترجیحات و حقوق دیگران ندارند و متناسب با آن قادر به تنظیم رفتار خود نیستند و لذا تصویر درستی هم از مفهوم مسئولیت ندارند. چنین است که در نگاه اول شاید خودخواه و سفیه دیده شوند؛ اما موضوع فقط این است که درکی از روش عملکرد دنیای واقعی ندارند.

در طول بیش از 5 دهه دسترسی آسان به منابع سرشار نفتی، سیاست گذاران ایرانی را کودک بارآورده. در بدنه سیستم تصمیم سازی و تصمیم گیری نه درک چندانی از محدودیت وجود دارد و نه تصویر درستی از مسئولیت.

اگر اراده می کنیم که دلار 4200 تومان باشد؛ کاری که قبلا به مدد انفاس قدسی نفت انجام می شد؛ لاجرم که می تواند و باید 4200 باشد؛ حتی وقتی دیگر پول نفت در بساط نیست؛ این عدم درک محدودیت است.

حالا اگر دلار 4200 تومانی را به بازار ریختیم و حاصل آن رانت و سواستفاده شد، این دیگر تقصیر ما نیست! تقصیر سوء استفاده کنندگان است! این هم نداشتن تصویر درست از مفهوم مسئولیت است. دلار 4200 تومانی فقط یک مثال است؛ نمونه های دیگر هم فراوان اند.

سیاست گذار می خواهد با چند خط دستور و تخصیص منابع کاغذی بودجه قدرت خرید مردم را ترمیم کند! این کار را قبلا نفت در بودجه برای آنها انجام می داد. وقتی کار پیش نمی رود اول به سراغ سرکوب بازار کالا و خدمات می فرایند؛ سرکوب این بازار، به فرض موفقیت آمیز بودن، بازار کار را سرکوب می کند؛ لذا قدرت خرید اگر بدتر نشود؛ بهتر نخواهد شد! یا دوباره آخر سال به اسم حمایت از کارگر حداقل دستمزد را بدون در نظر دریافت منطق اقتصادی آن افزایش می دهند. افزایش دستمزد، به فرض اینکه ممکن باشد و بر وضع تولید اثر منفی نگذارد، با ایجاد فشار تقاضا، جنگ قیمت در بازار کالا و خدمات را شعله ور می کند و باز هم قدرت خرید مردم اگر بدتر نشود، بهتر نخواهد شد.

سیاست گذار، نمی خواهد بفهمد که قدرت خرید مردم، محدود به قدرت تولید کشور است. این عدم درک درست از محدودیت هاست. وقتی هم اوضاع آنطور که می خواهند پیش نمی رود: یا تقصیر فعالان اقتصادی است که گران فروشی می کنند یا تقصیر مردم است که به تعبیر رئیس جمهور محترم، نمی خواهند کار کنند! وگرنه کار برای همه هست! این نداشتن تصویر درست از مفهوم مسئولیت است.

پول نفت تمام شده عزیزان! فصل بزرگ شدن است.